Publications

Books

2019

Voices on Birchbark. Everyday Communication in Medieval Russia. Leiden: Brill.

2012

Stemmen op berkenbast. Berichten uit middeleeuws Rusland: dagelijks leven en communicatie. Leiden: Leiden University Press. (Open Access Download: OAPEN Library)

1999

(Jos Schaeken & Henrik Birnbaum) Die altkirchenslavische Schriftkultur: Geschichte - Laute und Schriftzeichen - Sprachdenkmäler (mit Textproben, Glossar und Flexionsmustern) (Altkirchenslavische Studien II, Slavistische Beiträge 382). München: Sagner, 289 p.

1997

(Henrik Birnbaum & Jos Schaeken) Das altkirchenslavische Wort: Bildung - Bedeutung - Herleitung (Altkirchenslavische Studien I, Slavistische Beiträge 348). München: Sagner, 190 p.

1987

Die Kiever Blätter (SSGL 9). Amsterdam: Rodopi, 272 + IX p. (Doctoral dissertation, Leiden University).

Edited books

2008

(Eds. Peter Houtzagers, Janneke Kalsbeek & Jos Schaeken) Dutch Contributions to the Fourteenth International Congress of Slavists, Ohrid: Linguistics (SSGL 34). Amsterdam-New York: Rodopi.

(Eds. Alexander Lubotsky, Jos Schaeken & Jeroen Wiedenhof) Evidence and Counter-Evidence. Linguistic Essays in honour of Frederik Kortlandt. Volume 1: Balto-Slavic and Indo-European Linguistics. Volume 2: General Linguistics (SSGL 32 & 33). Amsterdam-New York: Rodopi.

2006

(Eds. Michael S. Flier, Vjacheslav Vsev. Ivanov, Jos Schaeken & Dean S. Worth) International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 44-45 (Henrik Birnbaum In Memoriam), 2002-2003 [2006]. Bloomington: Slavica.

2003

(Eds. Jos Schaeken, Peter Houtzagers & Janneke Kalsbeek) Dutch Contributions to the Thirteenth International Congress of Slavists, Ljubljana: Linguistics (SSGL 30). Amsterdam-New York: Rodopi.

(Eds. A.A. Gippius, A.A. Zaliznjak, E.A. Rybina, J. Schaeken & V.L. Janin) Berestjanye gramoty: 50 let otkrytija i izučenija. Materialy meždunarodnoj konferencii. Velikij Novgorod, 24-27 sentjabrja 2001 g.. Moskva: Indrik.

2000

(Eds. Dicky Gilbers, John Nerbonne & Jos Schaeken) Languages in Contact (SSGL 28). Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

1998

(Eds. A.A. Barentsen, B.M. Groen, J. Schaeken & R. Sprenger) Dutch Contributions to the Twelfth International Congress of Slavists, Cracow: Linguistics (SSGL 24). Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

1996

(Eds. A.A. Barentsen, B.M. Groen, J. Schaeken & R. Sprenger) Studies in South Slavic and Balkan Linguistics (SSGL 23). Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

Articles (including review articles)

Forthcoming

(Simeon Dekker & Jos Schaeken) Evidence from the North: Sociolinguistic variation in birchbark letters from medieval Novgorod. In: Bridget Drinka, Terttu Nevalainen & Gijsbert Rutten (eds), Handbook of Historical Sociolinguistics. Volume I: Linguistic Diversity, Variation, and Norms. Berlin: De Gruyter Mouton.

(Jos Schaeken & Emma de Klerk) Il’ja Kopievskij’s Nomenclator of 1700: Notes on the first Dutch-Russian dictionary.

2023

Peter’s Bilingual Bible. A curious chapter in Dutch-Russian cultural relations under Peter the Great. In: S.M. Mixeev & F.B. Uspenskij (eds.), Ot soročka k Olekše. Sbornik statej k 60-letiju A.A. Gippiusa, 467-487. Moskva: Delo.

(Jos Schaeken & Michiel de Vaan) Vroege taalcontacten tussen het Nederlands en het Russisch: Een Nederlands-Russisch woordenlijstje uit de zeventiende eeuw. Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde 139/4, 299-328.

The Psalter as a school exercise in Medieval Russia: the case of the thirteenth-century boy Onfim. In: V. Agrigoroaei & I. Sasus (eds.), Translation Automatisms in the Vernacular Texts of the Middle Ages and Early Modern Period (Biblia Vernacula 1), 57-61. Turnhout: Brepols.

2020

(Alexey A. Gippius, Holger Gzella, Savva M. Mikheev & Jos Schaeken) Semitic inscriptions in the St. Sophia Cathedral in Novgorod: a reply to alternative interpretations. Russian Linguistics 44/1, 1-12. [Open Access Download]

2018

Who is Who in Fourteenth-Century Novgorod? Evidence from Hanseatic Sources. Slověne. International Journal of Slavic Studies 7/1, 55-70.

2017

What to give as wedding gifts in medieval Novgorod? On birchbark document Nos. 261-264. In: R. Genis, E. de Haard & R. Lučić (eds.), Definitely Perfect. Festschrift for Janneke Kalsbeek, 557-567. Amsterdam: Pegasus.

Comments on Birchbark Documents Found in the Twenty-first Century. Russian Linguistics 41/2, 123-149. [Open Access Download]

2014

Don't shoot the messenger: Part two. Pragmaphilological notes on birchbark letters nos. 497 and 771 from Novgorod and no. 2 from Zvenyhorod. In: E. Fortuin, H.P. Houtzagers, J. Kalsbeek & S. Dekker (eds.), Dutch Contributions to the Fifteenth International Congress of Slavists, Minsk: Linguistics (SSGL 40), 155-166. Amsterdam-New York: Rodopi.

(Jos Schaeken, Egbert Fortuin, Simeon Dekker) Èpistoljarnyj dejksis v novgorodskix berestjanyx gramotax [Epistolary deixis in Novgorod birchbark letters]. Voprosy jazykoznanija 2014/1, 21-38.

2012

(Alexey A. Gippius, Holger Gzella, Savva M. Mikheev & Jos Schaeken) The oldest traces of Semitic (Hebrew and Syriac) in early Rus': Two inscriptions in the St Sophia Cathedral in Novgorod. Russian Linguistics 36/3, 271–284. [Open Access Download]

The birchbark documents in time and space – revisited. In: K. Zilmer & J. Jesch (eds.), Epigraphic Literacy and Christian Identity. Modes of Written Discourse in the Newly Christian European North (Utrecht Studies in Medieval Literacy 4), 201-224. Turnhout: Brepols.

2011

On language learning and intercultural communication in seventeenth-century Russia. Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 59/3, 390-398.

Sociolinguistic variation in Novgorod birchbark documents: The case of no. 907 and other letters. Russian Linguistics 35/3, 351-359. [Open Access Download]

(Alexey A. Gippius & Jos Schaeken) On direct speech and referential perspective in birchbark letters no. 5 from Tver' and no. 286 from Novgorod. Russian Linguistics 35/1, 13-32. [Open Access Download]

Don't shoot the messenger. A pragmaphilological approach to birchbark letter no. 497 from Novgorod. Russian Linguistics 35/1, 1-11. [Open Access Download]

2008

(Pepijn Hendriks & Jos Schaeken) On the composition and language of three Early Modern Russian-German phrasebooks. In: H.P. Houtzagers, J. Kalsbeek & J. Schaeken (eds.), Dutch Contributions to the Fourteenth International Congress of Slavists, Ohrid: Linguistics (SSGL 34), 217-258. Amsterdam-New York: Rodopi.

Nochmals zur Akzentuierung der Kiever Blätter. In: A. Lubotsky, J. Schaeken & J. Wiedenhof (eds.), Evidence and Counter-Evidence. Linguistic Essays in honour of Frederik Kortlandt. Volume 1: Balto-Slavic and Indo-European Linguistics (SSGL 32), 489-498. Amsterdam-New York: Rodopi.

2006

Observations on the Old Prussian Basel epigram. International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 44-45 (Henrik Birnbaum In Memoriam), 2002-03 [2006], 331-342.

2004

In defence of August Leskien [Review article of: A. Leskien, O.A. Rottmann, Handbuch der altbulgarischen (altkirchenslavischen) Sprache, 11th ed. Heidelberg, 2002]. Russian Linguistics 28, 417-423.

2003

(Andreas Nievergelt & Jos Schaeken) Eine frühe slavische Griffelglosse. II: Sprachliche Untersuchung. In: J. Schaeken, H.P. Houtzagers & J. Kalsbeek (eds.), Dutch Contributions to the Thirteenth International Congress of Slavists, Ljubljana: Linguistics (SSGL 30), 269-278. Amsterdam-New York: Rodopi.

On the transmission of the language of the Prologue to the Gospel Homiliary by Constantine of Preslav. In: Wim Honselaar et al. (eds.), Time Flies. Festschrift for William Veder (Pegasus Oost-Europese Studies 2), 317-328. Amsterdam: Pegasus.

Anmerkungen zu dati, dajati/davati in den Novgoroder Birkenrindentexten. In: Wim Honselaar et al. (eds.), Die het kleine eert, is het grote weerd. Festschrift voor Adrie Barentsen (Pegasus Oost-Europese Studies 1), 311-319. Amsterdam: Pegasus.

Zur Spracheinheit im Korpus der Smolensker Urkunden des 13.-14. Jahrhunderts. In: Sebastian Kempgen, Ulrich Schweier & Tilman Berger (eds.), Rusistika — Slavistika — Lingvistika. Festschrift für Werner Lehfeldt zum 60. Geburtstag (Die Welt der Slaven, Sammelband 19), 261-272. München: Sagner.

Cokan'e v smolenskix gramotax XIII-XIV vv.. In: A.A. Gippius, A.A. Zaliznjak, E.A. Rybina, J. Schaeken & V.L. Janin (eds.), Berestjanye gramoty: 50 let otkrytija i izučenija. Materialy meždunarodnoj konferencii. Velikij Novgorod, 24-27 sentjabrja 2001 g., 321-331. Moskva: Indrik.

2001

Zu ode im altrussischen Handelsvertrag zwischen Smolensk, Riga und Gotland (1229). Zeitschrift für slavische Philologie 60, 1-8.

L'orthographe de la charte de Smolensk de 1229, version A. Slavica occitania 12, 327-341.

2000

Notes on the later Russian part of Sava's Book. Russian Linguistics 24, 321-337.

(Dicky Gilbers, John Nerbonne & Jos Schaeken) Introduction. In: D.G. Gilberts, J. Nerbonne & J. Schaeken (eds.), Languages in Contact (SSGL 28), 1-7. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

1998

Palaeoslovenica. Würdigung neuentdeckter Handschriften. In: A.A. Barentsen, B.M. Groen, J. Schaeken & R. Sprenger (eds.), Dutch Contributions to the Twelfth International Congress of Slavists, Cracow: Linguistics (SSGL 24), 351-376. Amsterdam-Atlanta: Rodopi. — Cf. also the abstract in: XII międzynarodowy kongres slawistów. Streszczenia referatów i komunikatów: Językoznawstwo, Warszawa: Energeia, 1998, 94.

(Frederik Kortlandt & Jos Schaeken) Kazania Świętokrzyskie: A text edition. In: A.A. Barentsen, B.M. Groen, J. Schaeken & R. Sprenger (eds.), Dutch Contributions to the Twelfth International Congress of Slavists, Cracow: Linguistics (SSGL 24), 317-327. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

Übersicht der Baltistik in den Niederlanden (1888-1998). Res Balticae 4, 201-211.

(Jos Schaeken & Nikolai Mikhailov) Die Briefe von A. Leskien an R. van der Meulen. Res Balticae 4, 213-231.

1996

Neues zum Schicksal des II. Bandes der Geschichte der altkirchenslavischen Sprache von Nicolaas van Wijk (Aus dem Briefwechsel Max Vasmers). In: A.A. Barentsen, B.M. Groen, J. Schaeken & R. Sprenger (eds.), Studies in South Slavic and Balkan Linguistics (SSGL 23), 177-181. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

The present state of Russian studies in the Netherlands. Russian Linguistics 20, 131-139.

Anmerkungen zum neuen Handwörterbuch der altkirchenslavischen Sprache [Review article of: R.M. Cejtlin, R. Večerka & È. Blagova (eds.), Staroslavjanskij slovar' (po rukopisjam X-XI vekov). Moskva, 1994]. Byzantinoslavica 57, 182-187.

1995

Line-final word division in Rusian birchbark documents. Russian Linguistics 19, 91-108.

A reading of Novgorod birchbark document No. 680. Russian Linguistics 19, 125-127.

1994

Altkirchenslavische Silbentrennung und reduzierte Vokale am Zeilenschluss. In: A.A. Barentsen, B.M. Groen & R. Sprenger (eds.), Dutch Contributions to the Eleventh International Congress of Slavists, Bratislava: Linguistics (SSGL 22), 369-387. Amsterdam-Atlanta: Rodopi. — Cf. also the abstract in: XI. medzinárodný zjazd slavistov. Zborník resumé, Bratislava: Vydavatel'stvo SAV, 1993, 107-108.

1993

Sprachwissenschaftliche Überlegungen zur geographischen Lage Altmährens. Byzantinoslavica 54, 325-335.

1992

On the reception of Václav Hanka's contribution to the nineteenth-century Czech language revival. Die Welt der Slaven 37/1+2, 58-71.

Zum nordrussischen Nominativ Singular auf -e im Gesprächsbuch des Tönnies Fenne (Pskov 1607). In: A.A. Barentsen, B.M. Groen & R. Sprenger (eds.), Studies in Russian Linguistics (SSGL 17), 285-293. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

1991

Die altpreussischen Wörter in einem Gedicht von Friedrich Zamelius (1590-1647). In: A.A. Barentsen, B.M. Groen & R. Sprenger (eds.), Studies in West Slavic and Baltic Linguistics (SSGL 16), 273-290. Amsterdam-Atlanta: Rodopi.

1989

Vorläufige Bemerkungen zum neuentdeckten glagolitischen Missale Sinaiticum. Die Welt der Slaven 34/1, 32-40.

Die tschechisch-kirchenslavischen Patera-Glossen (St. Gregor-Glossen, Prager Glossen). Wiener Slavistisches Jahrbuch 35, 159-191.

1988

Zur Funktion der supralinearen Zeichen in den Kiever Blättern. In: K. Trost, E. Völkl & E. Wedel (eds.), Symposium Methodianum (Selecta slavica 13), 663-668. Neuried: Hieronymus.

Nochmals aksl. vъsoNdъ, vъsoNdьnъ. Die Welt der Slaven 33/1, 87-101.

Anmerkungen zu den sog. Jagić-Glossen. In: A.A. Barentsen, B.M. Groen & R. Sprenger (eds.), Dutch Contributions to the Tenth International Congress of Slavists, Sofia: Linguistics (SSGL 11), 469-479. Amsterdam: Rodopi. — Cf. also the abstract in: X meždunaroden kongres na slavistite. Rezjumeta na dokladite, Sofija: Izdatelstvo na BAN, 1988, 231.

Die Geschichte einer Geschichte. Zu dem II. Band der Geschichte der altkirchenslavischen Sprache: Syntax, Wortschatz und Wortbildung von Nicolaas van Wijk. In: B.M. Groen, J.P. Hinrichs & W.R. Vermeer (eds.), Nicolaas van Wijk (1880-1941). A Collection of Essays on his Life and Work (SSGL 12), 129-146. Amsterdam: Rodopi.

Bibliographia Nicolai van Wijk: Addenda et Corrigenda. In: B.M. Groen, J.P. Hinrichs & W.R. Vermeer (eds.), Nicolaas van Wijk (1880-1941). A Collection of Essays on his Life and Work (SSGL 12), 147-149. Amsterdam: Rodopi.

The missing page of Nicolaas van Wijk's edition of the Old Church Slavonic Androon Hagioon Biblos. International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 37, 35-43.

1987

Die Akzentzeichen im I. Freisinger Denkmal. Zeitschrift für slavische Philologie 47/2, 346-351.

Reviews

2007

[Review of: J.P. Hinrichs, Vader van de slavistiek. Leven en werk van Nicolaas van Wijk (1880-1941). Amsterdam, 2005; idem, Nicolaas van Wijk (1880-1941). Slavist, Linguist, Philanthropist. Amsterdam-New York, 2006] "Weest voor alles neerlandici!", Nicolaas van Wijk (1880-1941), slavist. Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 123/3, 251-257.

1998

[Review of: A.M. Schenker, The Dawn of Slavic. An Introduction to Slavic Philology. New Haven-London, 1995] International Journal of Slavic Linguistics and Poetics 42, 179-184.

1991

[Review of: H. Trunte, Ein praktisches Lehrbuch des Kirchenslavischen in 30 Lektionen. I: Altkirchenslavisch. München, 1990] The Slavonic and East European Review 69/4, 673-675.

Electronic text editions

Electronic text editions are included in TITUS

2007

(INTAS-group) Birchbark Literacy from Medieval Rus: Contents and Contexts.

2006 / 2008

(Pepijn Hendriks & Jos Schaeken) Tönnies Fenne's Low German Manual of Spoken Russian, Pskov 1607: An electronic text edition.

2003

The Old Prussian Basel epigram: An electronic text edition.

2000

The 1229 Treaty between Smolensk, Riga and Gotland (version A): An electronic text edition.

1996

The Kiev Folia: An electronic text edition.

The Prague Fragments: An electronic text edition.

Inaugural lecture

2004

Oudrussisch voor russisten. Leiden University, 4 June 2004.

Russian grammar

2018, 2019, 2020

(Pepijn Hendriks, Jos Schaeken, Eugénie Stapert) Basisgrammatica Russisch. Leiden. (1e druk: 2018; 2e en 3e druk: 2019; 4e druk: 2020)

2003

Woordvorming. In: Peter Houtzagers (ed.), Russische grammatica, 189-227 (cd rom). Bussum: Coutinho.

Het bijwoord. In: Peter Houtzagers (ed.), Russische grammatica, 501-507. Bussum: Coutinho.

Nederlandstalige grammatica's en leerboeken van het Russisch. In: Peter Houtzagers (ed.), Russische grammatica, 281-283 (cd rom). Bussum: Coutinho.

Popular science

2020

(Hubert Smeets, Hella Rottenberg, Menno Hurenkamp, Jos Schaeken) Enquête Russen over Nederland. Trouw, Letter & Geest, 15 februari 2020, 4-9.

(Gulnaz Sibgatullina & Jos Schaeken) Russische vrouwen op de arbeidsmarkt: hoe noem je ze eigenlijk? (ook verschenen op Raam op Rusland)

2019

Service à la russe I, II, III, IV (bewerkte tekst van de vier delen die verschenen zijn op Raam op Rusland)

Lapsja, Napoleon en Russisch ei (Service à la russe IV [slot]). Raam op Rusland.

Russisch Pasen: na de dienst een rijk gevulde dis (Service à la russe III). Raam op Rusland.

Wat eten we (niet) met Grote Vasten? (Service à la russe II). Raam op Rusland.

Wat eten we met maslenitsa? (Service à la russe I). Raam op Rusland.

How to communicate in Medieval Russia? Leiden Medievalists Blog.

2017

(Gulnaz Sibgatullina & Jos Schaeken) Hoe staat, orthodoxie en islam elkaars taal spreken in Rusland. Raam op Rusland.

2015

In vino veritas. Andrej Anatol'evič Zaliznjak on birchbark letter no. 39 from Staraja Russa. (On the occasion of A.A. Zaliznjak's eightieth birthday.)

2012

Communicatie op berkenbast en houten staafjes. Madoc. Tijdschrift voor de Middeleeuwen 26/4 (Themanummer Middeleeuwse communicatie), 206-213.

2011

Toon Hermans' struikgewas: wist Hermans ervan? Onze Taal 2011/5, 119.

2001

Private correspondence on birch-bark from medieval Novgorod. NIAS Newsletter 26, 12-15.

1996

Hollando-Slavica IV: Russkaja zavetnaja idiomatika. Zjoernal Severjanin 6/3, 3-5.

Een halve eeuw Groningse slavistiek: 1946-1996. Levende Talen 509, 226-227. Reprinted in: Kolokol'čik 15, 1997, 20-23.

1995

(Willem Vermeer & Jos Schaeken) Close encounters of the linguistic kind: De talen van de Baltische staten in contact met Slavisch en Germaans. Zjoernal Severjanin 5/3, 41-50.

Hollando-Slavica III: "Wat kruipt daar in het struikgewas?" in het Oudkerkslavisch. Zjoernal Severjanin 5/4, 41-48.

1994

Hollando-Slavica II: Reinier van der Meulen (1882-1972). Zjoernal Severjanin 4/5, 3-8.

1993

Het ontstaan van het cyrillische alfabet en zijn verdere ontwikkeling in het Russisch. In: M. Delamarre et al. (eds.), Cyrillische letterkunde, 13-37. Rotterdam: Postscriptum.

Hollando-Slavica I: Groningen en het Oudrussische Verdrag van 1229. Zjoernal Severjanin 4/1, 28-31.

1992

Over de herkomst van de naam Zwentibold. Historisch Jaarboek voor het Land van Zwentibold 13, 152-154.

1990

Vatroslav Jagić (1838-1923). Ščipčiki 4/14, 45-53.

1989

Een kerkslavisch toponiem in Zuid-Limburg. Ščipčiki 3/10, 65-69.

Václav Hanka (1791-1861) — mystificator pur sang. Ščipčiki 3/12, 31-42.

1987

Mijn favoriete vrijetijdsbesteding (over Oudkerkslavische handschriften). Ščipčiki 2/5, 10-15.